१. हिवाळ्यात फुलणारी झाडे
पेटुनिया (Petunia): ट्रम्पेटच्या आकाराची फुले असलेले हे झाड हिवाळ्यात चांगले फुलते. याच्या फुलांना विविध रंग आणि आकार असतात.
कॅलेंडुला (Calendula): पिवळी आणि नारिंगी छटांमध्ये दिसणारी ही फुले बागांची शोभा वाढवतात.
स्नॅपड्रॅगन (Antirrhinum): विविध रंगांमध्ये फुलणारे हे झाड गच्ची आणि कुंड्यांमध्ये लावण्यासाठी उत्तम आहे.
२. उन्हाळ्यात फुलणारी झाडे
गुलमोहर (Delonix regia): उन्हाळ्यात गुलमोहराचे लालसर-नारिंगी फुलांचे झाड रस्त्यांच्या कडेने आढळते.
कृष्णकमळ (Passiflora): उन्हाळ्यात फुलणारे हे आकर्षक वेलवर्गीय झाड बागांमध्ये लावले जाते.
३. पावसाळ्यात फुलणारी झाडे
तगर (Tabernaemontana): तगराची पांढरी फुले मुख्यतः पावसाळ्यात फुलतात आणि त्यांच्या मंद सुवासासाठी प्रसिद्ध आहेत.
जाई-जुई: या दोन्ही फुलझाडांची फुले मुख्यतः पावसाळ्यात आणि त्यानंतरच्या काळात फुलतात.
४. बारमाही फुलणारी झाडे
सदाफुली (Periwinkle): वर्षभर फुलणारे हे झाड औषधी गुणधर्मांसाठी ओळखले जाते.
हिबिस्कस (Hibiscus): लाल, गुलाबी, पांढऱ्या रंगांतील जास्वंदीची फुले विविध ठिकाणी लावली जातात आणि वर्षभर बहरत राहतात.
बोगनवेल (Bougainvillea): कमी पाण्यावर तग धरून राहणारे हे झाड वर्षभर रंगीबेरंगी फुलांनी भरलेले असते.
ही झाडे ऋतुमानानुसार किंवा ठराविक काळात फुलून बागांना आणि परिसराला सौंदर्य देतात. योग्य काळात रोपे लावल्यास किंवा बी पेरल्यास झाडे अधिक चांगली फुलतात आणि दीर्घकाळ तग धरतात. महाराष्ट्राच्या हवामानानुसार अशी फुलझाडे विविध ठिकाणी रुजवणे सोयीचे आहे, विशेषतः सजावट आणि औषधी उपयोगासाठी देखील त्यांचा मोठा फायदा होतो.
हिवाळ्यात फुलणारी फुलझाडे – नावे आणि वैशिष्ट्ये
हिवाळ्यात बहरणारी फुलझाडे थंड हवामानात चांगली वाढतात आणि बागेची शोभा वाढवतात. खाली काही लोकप्रिय फुलझाडांची यादी दिली आहे:
1. पेटुनिया (Petunia)
वैशिष्ट्ये: विविध रंगांतील फुले, आकर्षक आणि सुगंधी
वाढीचा कालावधी: हिवाळ्यात चांगले फुलते
वापर: गच्चीतील कुंड्या आणि बागांसाठी
2. कॅलेंडुला (Calendula)
वैशिष्ट्ये: पिवळी व नारिंगी रंगाची फुले
औषधी गुणधर्म: त्वचाविकारांवर उपयुक्त
वाढीचा कालावधी: नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी
3. स्नॅपड्रॅगन (Antirrhinum)
वैशिष्ट्ये: उंच वाढणारे, विविधरंगी फुलांचे गडद किंवा हलक्या छटांचे स्पाइक्स
वाढीचा कालावधी: हिवाळा ते वसंत ऋतू
वापर: बेड्स व कुंड्यांमध्ये सजावट
4. अॅस्टर (Aster)
वैशिष्ट्ये: छोट्या आणि चमकदार रंगांतील फुले
वाढीचा कालावधी: थंड हवामानात फुलतात
वापर: बागांसाठी तसेच कट फ्लॉवर्ससाठी उपयुक्त
5. डायन्थस (Dianthus)
वैशिष्ट्ये: सुगंधी फुले, गुलाबी आणि पांढऱ्या छटांमध्ये उपलब्ध
वाढीचा कालावधी: हिवाळ्यात चांगली वाढ
वापर: रॉक गार्डन्स आणि बेड्ससाठी योग्य
6. पान्सी (Pansy)
वैशिष्ट्ये: फुलांना सुंदर रंगीबेरंगी डोळे किंवा डाग असतात
वाढीचा कालावधी: डिसेंबर ते मार्च
वापर: कुंड्यांमध्ये आणि बागांच्या सीमारेषांसाठी
7. व्हर्बेना (Verbena)
वैशिष्ट्ये: फुलांची घोसांमध्ये वाढ, हलक्या गुलाबी, पांढऱ्या आणि जांभळ्या रंगात उपलब्ध
वाढीचा कालावधी: हिवाळा
वापर: सीमारेषा किंवा मोकळ्या जागांसाठी
8. साल्व्हिया (Salvia)
वैशिष्ट्ये: लालसर-नारिंगी ट्युबलर फुले
वाढीचा कालावधी: हिवाळ्याच्या सुरुवातीला फुलतात
वापर: बागांमध्ये गटागटाने लावण्यासाठी
ही सर्व फुलझाडे हिवाळ्यातील थंड हवामानात चांगली फुलतात आणि सजावटीसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरतात. योग्य काळात लावल्यास ती सुंदर आणि निरोगी बहरतात.
उन्हाळ्यात फुलणारी फुलझाडे – नावे आणि वैशिष्ट्ये
उन्हाळ्यातील उष्णतेतही काही झाडे विशेषत: बहरत राहतात. अशी झाडे कमी पाण्यावर तग धरतात आणि बागांची शोभा वाढवतात.
1. गुलमोहर (Delonix regia)
वैशिष्ट्ये: लालसर-नारिंगी रंगातील मोठी फुले
वाढीचा कालावधी: एप्रिल-मे
वापर: रस्त्याच्या कडेने छायादार झाडांसाठी
2. चमेली/मोगरा (Jasmine)
वैशिष्ट्ये: सुगंधी पांढरी फुले
वाढीचा कालावधी: उन्हाळा आणि पावसाळा
वापर: फुलमाळा आणि सुगंधी बागांसाठी
3. कृष्णकमळ (Passiflora)
वैशिष्ट्ये: रंगीबेरंगी फुले आणि आकर्षक वेलवर्गीय झाड
वाढीचा कालावधी: उन्हाळा
वापर: कुंपण किंवा सजावट वेल म्हणून
4. कॅनास (Canna)
वैशिष्ट्ये: मोठ्या पानांसह लाल, पिवळी किंवा नारिंगी फुले
वाढीचा कालावधी: उन्हाळा ते पावसाळा
वापर: बागांमध्ये रंगीबेरंगी फुलझाडांसाठी
5. सोनचाफा (Michelia champaca)
वैशिष्ट्ये: पिवळट सुवासिक फुले
वाढीचा कालावधी: उन्हाळा
वापर: उद्यानात सुगंधासाठी आणि औषधी उपयोगासाठी
6. बोगनवेल (Bougainvillea)
वैशिष्ट्ये: कमी पाण्यातही चांगले फुलते, विविध रंगांतील फुले
वाढीचा कालावधी: वर्षभर, विशेषतः उन्हाळ्यात अधिक बहर
वापर: कुंपण किंवा भिंतींवर सजावटीसाठी
7. झेंडू (Marigold)
वैशिष्ट्ये: पिवळ्या आणि केशरी रंगातील फुले
वाढीचा कालावधी: उन्हाळा आणि वर्षभर
वापर: पूजेसाठी आणि बागेतील सजावटीसाठी
8. टेकोमा (Tecoma stans)
वैशिष्ट्ये: पिवळ्या घंटेसारख्या फुलांचा गुच्छ
वाढीचा कालावधी: उन्हाळा आणि पावसाळा
वापर: कुंपण व फुलबागांसाठी
ही झाडे उन्हाळ्यात चांगली फुलतात आणि कमी पाण्यावरही जगतात. त्यामुळे महाराष्ट्रासारख्या उष्ण हवामानात बागकामासाठी ही फुलझाडे उत्तम पर्याय आहेत.
पावसाळ्यात फुलणारी फुलझाडे – नावे आणि वैशिष्ट्ये
पावसाळ्यात आर्द्रता आणि पाण्याचा पुरवठा मुबलक असतो, ज्यामुळे अनेक झाडे फुलून बहरतात. ही फुलझाडे पावसाळ्याच्या सौंदर्यात भर घालतात.
1. तगर (Tabernaemontana divaricata)
वैशिष्ट्ये: पांढरी, सुगंधी फुले
वाढीचा कालावधी: जून ते सप्टेंबर
वापर: उद्यानात सजावटीसाठी आणि कुंड्यांमध्ये लावण्यासाठी उपयुक्त
2. मोगरा (Jasminum sambac)
वैशिष्ट्ये: लहान, पांढरी आणि सुगंधी फुले
वाढीचा कालावधी: पावसाळा आणि उष्ण हवामानात बहरते
वापर: फुलमाळांसाठी तसेच सुगंधी बागांसाठी
3. गोकर्ण (Clitoria ternatea)
वैशिष्ट्ये: निळ्या किंवा पांढऱ्या रंगातील फुले
वाढीचा कालावधी: पावसाळ्यात विशेषतः बहरते
वापर: औषधी उपयोग आणि कुंपणासाठी वेलवर्गीय झाड
4. चाफा (Plumeria)
वैशिष्ट्ये: पिवळसर पांढरी आणि सुगंधी फुले
वाढीचा कालावधी: पावसाळा ते हिवाळा
वापर: बागेत सजावटीसाठी तसेच पूजेसाठी
5. पावसाळी लिली (Rain Lily / Zephyranthes)
वैशिष्ट्ये: पांढऱ्या, गुलाबी आणि पिवळ्या रंगातील फुले
वाढीचा कालावधी: पावसाळ्यात पहिल्या पावसानंतर फुलते
वापर: गच्ची आणि लहान बागांसाठी
6. बुटांडी (Hibiscus rosa-sinensis)
वैशिष्ट्ये: मोठी, लाल किंवा विविध रंगांची फुले
वाढीचा कालावधी: पावसाळा आणि वर्षभर फुलते
वापर: कुंड्या आणि बागेत सजावटीसाठी
7. झेंडू (Tagetes)
वैशिष्ट्ये: पिवळ्या आणि केशरी रंगातील फुले
वाढीचा कालावधी: पावसाळा आणि वर्षभर फुलणारे
वापर: पूजेसाठी आणि सीमारेषांवर लावण्यासाठी
8. कमळ (Lotus / Nelumbo nucifera)
वैशिष्ट्ये: मोठी पांढरी आणि गुलाबी फुले, जलशुद्धीकरणासाठी उपयुक्त
वाढीचा कालावधी: जून ते सप्टेंबर
वापर: तलावांमध्ये आणि पूजेसाठी
ही झाडे पावसाळ्यातील आर्द्र हवामानात चांगली फुलतात आणि बागेत सजीवता आणतात. पावसाळ्याच्या सौंदर्यात भर घालण्यासाठी ही फुलझाडे लावणे फायदेशीर ठरते.
