बीएसएनएलने 36,000 किमी अंतरावर असलेल्या सॅटेलाईटला संदेश पाठवून त्याची चाचणी यशस्वीपणे पार पाडली आहे. या संदेशाचे वैशिष्ट्य म्हणजे, तो साध्या स्मार्टफोनद्वारे पाठविण्यात आला होता. पाठवलेला संदेश काही सेकंदांतच प्राप्तकर्त्याच्या स्मार्टफोनवर पोहोचला, हे तंत्रज्ञानाच्या गतीचा आणि प्रभावीतेचा उत्तम दाखला आहे.
तंत्रज्ञानातील क्रांती
भारतीय सॅटेलाईट प्रणालीसह अमेरिकेच्या सॅटकॉम कंपनीने मिळून हे नवीन तंत्रज्ञान विकसित केले आहे. हा प्रयोग फक्त संदेश पाठवण्याच्या मर्यादेत असला तरी त्याद्वारे भविष्यात कॉलिंग आणि इंटरनेट सेवा पुरविण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे. यासाठी अमेरिकेच्या सॅटकॉम कंपनीने सॅटेलाईट लिंक पुरविली आहे, ज्यामुळे भारतातल्या बीएसएनएलसोबत डायरेक्ट टू डिव्हाईस सेवा पुरविण्याची तयारी सुरू आहे.
आतापर्यंत, सॅटेलाईटद्वारे संदेश पाठवण्यासाठी सॅटेलाईट फोनचा वापर केला जायचा. परंतु, आता सामान्य मोबाईल फोनद्वारे हे तंत्रज्ञान वापरता येणार आहे, ज्यामुळे एक मोठी सुविधा साध्य होईल. बीएसएनएलच्या या यशामुळे सेल्युलर कनेक्टिव्हिटी नसलेल्या भागात, विशेषतः ग्रामीण आणि दुर्गम भागात, मोठा बदल घडून येईल.
आपत्कालीन सेवा आणि भविष्यातील विकास
या प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्यात एसओएस किंवा आपत्कालीन परिस्थितीत संदेश पाठविण्याची क्षमता तपासली गेली. आपत्कालीन सेवा पुरविण्यासाठी सॅटेलाईटद्वारे संदेश पाठवणे अतिशय महत्त्वाचे ठरते. भविष्यात, हे तंत्रज्ञान इंटरनेट आणि कॉलिंगसाठी देखील उपलब्ध होईल. वायसेट कंपनीचे एमडी गौतम शर्मा यांनी सांगितले की, भारत त्यांच्यासाठी महत्त्वाचा बाजारपेठ आहे, आणि ज्या ठिकाणी सेल्युलर कनेक्टिव्हिटी नाही, तिथे या तंत्रज्ञानाचा विशेष लाभ होणार आहे.
महागड्या सेवा आणि परवाना प्रक्रिया
भारतामध्ये अनेक विदेशी कंपन्या सॅटेलाईटद्वारे इंटरनेट सेवा सुरू करण्यास उत्सुक आहेत. उदाहरणार्थ, एलोन मस्क यांची स्टारलिंक आणि मित्तल यांची वन वेब या कंपन्या भारतात सॅटेलाईट इंटरनेट सुरू करण्याच्या तयारीत आहेत. मात्र, अद्याप त्यांना यासाठी परवाने मिळालेले नाहीत. बीएसएनएलच्या या नवीन यशामुळे भारतीय ग्राहकांना महागड्या परदेशी सेवांचा पर्याय मिळू शकतो. शिवाय, बीएसएनएलने ग्रामीण भागांपर्यंत सॅटेलाईट कनेक्टिव्हिटी पोहोचविण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे, ज्यामुळे दऱ्या खोऱ्यांतील दुर्गम गावांसोबत संपूर्ण भारत जोडला जाईल.
भविष्यातील दिशा
भारताच्या या नवीन तंत्रज्ञानामुळे सॅटेलाईटद्वारे थेट स्मार्टफोनवर संदेश, कॉलिंग आणि इंटरनेट सेवांचा फायदा घेता येईल. यामुळे देशाच्या प्रत्येक भागात कनेक्टिव्हिटी पोहोचविणे सोपे होईल, विशेषतः ज्या ठिकाणी सेल्युलर नेटवर्क पोहोचू शकत नाही, अशा दुर्गम ठिकाणांसाठी हे तंत्रज्ञान अत्यंत फायदेशीर ठरेल. बीएसएनएलने या प्रकल्पाच्या माध्यमातून भविष्यातील संवाद तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात मोठा बदल घडवून आणण्याची दिशा दाखवली आहे.
भारतातील या यशामुळे स्थानिक सेवा पुरवठादारांना जगातील अव्वल तंत्रज्ञानाच्या स्पर्धेत उतरता येईल, आणि भविष्यात भारतीय नागरिकांना स्वस्त आणि उत्तम सेवा उपलब्ध होऊ शकते.
