IRCTC Vikalp Scheme: दिवाळी आणि छठ सारख्या मोठ्या सणांमध्ये रेल्वेमार्गे प्रवास करणे नेहमीच एक आव्हानात्मक अनुभव असतो. या काळात रेल्वे तिकिटांची मागणी प्रचंड वाढते, ज्यामुळे कन्फर्म तिकीट मिळणे (Confirmed Ticket Booking) कठीण होते. प्रवाशांना या समस्येतून दिलासा देण्यासाठी भारतीय रेल्वेने विकल्प योजना (Vikalp Scheme) सुरू केली आहे, जी विशेषतः अशा प्रवाशांसाठी फायदेशीर ठरू शकते, ज्यांचे तिकीट वेटिंग लिस्टवर असते.(Waiting List Passengers)
काय आहे विकल्प योजना?
Vikalp Scheme Benefits: विकल्प योजना म्हणजे भारतीय रेल्वेच्या (IRCTC) प्रवाशांसाठी एक उपाययोजना आहे, ज्यात प्रवाशांना अल्टरनेटिव्ह ट्रेनमध्ये कन्फर्म सीट मिळवण्याचा पर्याय दिला जातो, जेणेकरून प्रवासी त्यांची इच्छित ठिकाण गाठू शकतील. ही योजना वेटिंग लिस्ट असलेल्या प्रवाशांना त्यांच्या इच्छित रूटवर असलेल्या दुसऱ्या ट्रेनमध्ये शिफ्ट करून कन्फर्म सीट मिळण्याची संधी देते. मात्र, लक्षात असू द्या की, ही योजना कन्फर्म सीट मिळण्याची खात्री देत नाही; फक्त कन्फर्म सीट मिळण्याची शक्यता वाढवते.
विकल्प योजना कशी काम करते?
जेव्हा एखादा प्रवासी विकल्प योजना निवडतो, तेव्हा त्याच्या वेटिंग लिस्टवर असलेल्या तिकीटला त्या रूटवरील दुसऱ्या ट्रेनमध्ये उपलब्ध सीट असल्यास शिफ्ट केले जाते. ही शिफ्ट केलेली ट्रेन मूळ ट्रेनच्या सुटण्याच्या वेळेपासून १२ तासांच्या आत असणे आवश्यक आहे. ही सुविधा विशेषतः दिवाळी आणि छठ सारख्या गर्दीच्या सणांमध्ये उपयुक्त ठरते. जर पर्यायी ट्रेनमध्ये सीट उपलब्ध झाली तर तिकीट आपोआप त्या ट्रेनमध्ये कन्फर्म होते. मात्र, कन्फर्म तिकीट रद्द केल्यास, सामान्य कॅन्सलेशन चार्ज आकारला जातो.
विकल्प योजना वापरण्याचे फायदे
विकल्प योजनेद्वारे कन्फर्म सीट मिळण्याची शक्यता वाढवता येते. परंतु, प्रवाशांना यामुळे कधी कधी बोर्डिंग किंवा गंतव्य स्थानाच्या जवळच्या स्टेशनवरून प्रवास करावा लागू शकतो. ही लवचिकता सणांच्या वेळी वेटिंग लिस्टवर असलेल्या बुकिंगच्या त्रासात दिलासा देते.
विकल्प योजना कशी वापरावी?
1. IRCTC च्या वेबसाइट किंवा अॅपवर लॉगिन करा.
2. प्रवासाची तारीख, सोर्स, डेस्टिनेशन आणि क्लास निवडा.
3. प्रवाशांची माहिती भरा आणि बुकिंग कन्फर्म करण्यासाठी पेमेंट करा.
4. संकेत दिल्यावर, विकल्प योजना पर्याय निवडा.
5. एकदा चार्ट तयार झाल्यावर, PNR स्टेटस तपासा आणि बुकिंग कन्फर्म झाली का ते पाहा.
विकल्प योजनेचे वैशिष्ट्ये
1. ही योजना फक्त मेल आणि एक्सप्रेस ट्रेनसाठी उपलब्ध आहे.
2. ही योजना फक्त वेटिंग लिस्ट असलेल्या प्रवाशांसाठी लागू आहे.
3. या योजनेत सामील होण्यासाठी कोणताही अतिरिक्त शुल्क नाही.
4. एकदा पर्यायी ट्रेनमध्ये शिफ्ट झाल्यावर, प्रवासी मूळ ट्रेनमध्ये चढू शकत नाहीत.
(How to Get Confirmed Tickets) दिवाळीच्या प्रवासासाठी विकल्प योजना का निवडावी?
सणासुदीच्या काळात तिकीटांची वेटिंग लिस्ट लांब असते आणि प्रवाशांना कन्फर्म सीट मिळण्याची संधी फार कमी असते. विकल्प योजना कन्फर्म सीट मिळण्याची शक्यता वाढवते आणि प्रवाशांना दिलासा देते:
1. कन्फर्म सीटची अधिक शक्यता: वेटिंग लिस्ट असलेल्या प्रवाशांना कोणताही अतिरिक्त शुल्क न देता कन्फर्म सीट मिळण्याची संधी मिळते.
2. अतिरिक्त शुल्क नाही: प्रवाशांना फक्त मूळ तिकीटासाठी पैसे भरावे लागतात; पर्यायी ट्रेनसाठी कोणताही अतिरिक्त शुल्क नसतो.
3. लवचिकता: सीट उपलब्धतेच्या आधारावर, प्रवाशांना पर्यायी ट्रेनमध्ये शिफ्ट केले जाते, ज्यामुळे गर्दीच्या काळात पुन्हा बुकिंग करण्याचा त्रास कमी होतो.
IRCTC ची विकल्प योजना प्रवाशांना सुरक्षित, सोयीस्कर आणि सणासुदीच्या काळात प्रवासाचा आनंद घेण्यासाठी एक उत्तम पर्याय देते.(Chhath Festival Train Tickets)
